Omdenken gaat niet van het ene op het andere moment, en zou jaren kunnen duren. Maar als het begin is gemaakt, is al veel gewonnen. Voor het hierna volgende moet ik zeggen, dat ik de boeken van Ayaan nog niet gelezen heb. Maar ik voel me wel bij haar betrokken. Ik heb de ontwikkelingen destijds in de Nederlandse politiek, waar Ayaan spitsroeden liep, vanaf de bank thuis, diepgevoeld, meegemaakt. Toen kon ik me nog identificeren met de Nederlandse politiek, maar dat ging, zoals ik het voelde, meer van het parlement uit dan van het kabinet. Nu heeft het kabinet het momentum naar zich toegetrokken, en het is maar de vraag of dat juist is, want het roept een crisissfeer, en -verwachtingen op.
Ayaan zou haar probleem kunnen “omdenken”. Genitale verminking is niet niks. Ayaan heeft deze situatie zelf naar buiten gebracht – en dat was denk ik een moedige daad, misschien was ook wel uit nood geboren, anders was ze misschien niet meteen voor asiel in Nederland in aanmerking gekomen. Haar vluchtverhaal staat wellicht ook in een van haar boeken verteld. Als het haar lukt haar situatie te “omdenken”, wat niet geheel zonder risico is, gezien het belang dat gehecht wordt vanuit zekere richting aan het instandhouden en vergroten van vijandige gevoelens tussen bevolkingsgroepen en geloofsrichtingen in de wereld, en Ayaan hierin in bepaald opzicht in het brandpunt staat. Elke mening van haar is daardoor weer raak, in bewoording en gevoel.
Het volgende heb ik van een website:
“ Omdenken is een manier van denken waarmee je van een probleem een mogelijkheid maakt.” Berthold Gunster is grondlegger van het Omdenken. In 2005 werd het begrip door deze theaterregisseur voor het eerst naar voren gebracht, met het boek: “Ja maar, wat als alles lukt?” En het volgende kwam ik ook tegen in de zoekresultaten, afkomstig van de Amerikaanse cabaretière Margaret Cho: “Tijdens haar optreden op het Fringe Festival in Edinburgh, vertelt zij, hoe zij op dwingende wijze mannen maant een condoom te gebruiken. “Dat is beter voor je, geloof me. Mijn ‘pussy’ is een achterbuurt. Oprah Winfrey gaat er een school bouwen.” Dit is overigens ook weer geciteerd door Berthold Gunster en geplaatst in NRC Weekend op 20 augustus 2011.
Andere uitspraken zijn: “Elk huisje heeft zijn kruisje” en “Kracht naar geloof”. Met andere woorden: iedereen kan het probleem waarmee hij of zij geconfronteerd wordt aan en als deze persoon zich dan vanaf de grond af opnieuw opbouwt, is het moeilijk, maar wel mogelijk. Dit gaat volgens mij in rangen, vanaf bovenaf beginnend, met af en toe een vroege vogel erbij, die nieuwe benaderings- en zienswijzen introduceert.
Het belang voor Ayaan is, als ze “Omdenken” oppakt, is, dat het wantrouwen dat ze bij sommigen oproept, als zou ze gezonden zijn door de mensen die haar dit hebben aangedaan, om daardoor Islamitisch fundamentalisme diep in de kern van de democratie te verankeren, verdwijnt. Ook haar directe bewoordingen en eisen die ze stelt aan deze bepaalde uitingen van de Islam, zullen daardoor zachter worden. Ayaan gelooft toch niet, dat degenen tegen wie ze deze bewoordingen uit, dom zijn? Dezen weten ook zelf goed, dat ze fout zitten. Alleen het moment is of was er nog niet naar om zich anders te uiten. Iedereen streeft naar het verminderen van cognitieve dissonantie in zichzelf. Hoe je jezelf thuis uit, naar je familie, en hoe je je uit naar buiten toe? Als Ayaan zich succesvol aanzet tot Omdenken van haar situatie, is dat ook gunstig voor de verhoudingen binnen de gemeenschap van zwarte mensen binnen de VS en in de wereld. En komen voorvechters van de zogenaamde burgerrechtenbeweging binnen de zwarte gemeenschap in de VS, zoals Martin Luther King, in een nieuw licht te staan.
Ayaan spreekt van de noodzaak van een reformatie binnen de Islam. Het zou kunnen zijn dat deze visie gebaseerd is op een niet goed doorleeft inzicht in de historische realiteit van de vorming van nationale staten in de wereld. Dit levert negatieve externaliteiten op – ongewenste bijeffecten. Het zoeken naar oplossingen, door als groepen van landen die cultureel bij elkaar horen, naar vermindering van negatieve externaliteiten te zoeken, levert ook weer negatieve externaliteiten op. Dit in de vorm van wederopstanding van juist degenen, die verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van nationale staten. Op velerlei vlak zijn dezen te vinden. Bijvoorbeeld in de heersende opvattingen over wat ziekte is en hen in de val van de psychiatrie te lokken. Bijvoorbeeld de Vlaamse psychiater Herreman, die in Nederland actief is, voor wie vermindering van de hardheid tussen de grenzen binnen de Benelux een gruwel zou kunnen zijn. Was het beleid van Hertog Alfa niet een gruwel? Behoort zij niet tot een groep van katholieke antagonisten van zo’n verlangen naar een op historisch en culturele gronden te begrijpen eenheid?
Dit is voor sommige Islamieten de aanleiding geweest om te pleiten voor een eigen staat. Ze zeggen als het ware: “We weten dat we corrupt zijn. De Koran wijst ons hierin de weg. Corrupte westerse staten pakken we aan, door naar een eigen staat te streven, een Islamitische Staat.” We weten hoe dat heeft uitgepakt en ben benieuwd hoe levend zo’n denkwijze is, als de COVID19 pandemie, en de varianten op dit virus, uitgewoekert zijn. Ik ben daarbij ook benieuwd of deze pandemie daarbij onderscheid maakt naar geloof. Het is volgens mij, ik heb dat eerder gezegd, evenzeer een crisis in moraliteit als van crisis in ziekte. Het op dit moment door Westerse autoriteiten gehanteerde beleid is er op gericht dit soort inzichten te negeren, dan wel verdacht te maken. Ik denk dat wat ik zeg te zeer de kern raakt van waar het over gaat, om door beleidsmakers onderdrukt te worden. Dat zou evenzeer getuigen van dezelfde amoraliteit, die de oorzaak zou kunnen zijn van deze ziekte. Waar niet over gepraat kan worden, wordt verzwegen en onderdrukt. Toch leidt het tot persoonlijkheidsgroei als cognitieve dissonantie vermindert. Ik heb het dus over de praktijk van incest tussen zielen, wat op menselijk vlak leidt tot de uitbraak van COVID19. Niet iedereen doet daaraan mee. Het beleid is erop gericht dezen te vervolgen. Dit zou in de toekomst kunnen leiden tot bijvoorbeeld uitsluiting van arbeidscontracten, als iemand niet is gevaccineerd. Al of niet vanuit de markt ontstaan. Zoals ik in een bericht ook las, dat werkgevers liever niet iemand in dienst nemen, die psychische problemen heeft gehad. Ik zou, van mijn kant, ook niet zo’n arbeidscontract willen. Het zou een beperking in mijn functioneren opleveren.
Omdenken blijft interessant.
Solace: healing at your fingertips 